PH یکی از مهمترین شاخص های حاصلخیزی خاک است. همه ما میدونیم خاک باید کامل و غنی باشه، اما گاهی اوقات در عمل میبینیم که بعضی از خاک ها با اینکه تمامی عناصر مورد نیاز گیاه رو دارند ولی باز هم رشد خوب و قابل قبولی رو شاهد نیستیم.
علاوه بر غنی بودن و کامل بودن خاک از لحاظ مقدار عناصر، پارامترهای دیگری هم بر روی کیفیت خاک و میزان حاصلخیزی موثر هستند که یکی از مهمترین اونها پی اچ خاک است و در این مقاله سعی می کنم مطالب علمی مورد نیاز برای پرورش دهندگان گل وگیاه رو به نحوی بیان کنم که برای همه و خصوصا باغبانان خانگی قابل استفاده باشه.
پی اچ چیست؟
به غلظت یون هیدروژن درمحلول، پی اچ گفته میشه که میتونه از یک تا ۱۴ باشه.
اگر پی اچ محلول ما عدد ۷ باشه میتونیم بگیم تقریباً خنثی است،
اگر بیشتر از ۷ باشه محلول مون قلیایی است
و کمتر از ۷ اسیدی بودن رو نشون میده.
پی اچ چند محلول پر کاربرد:
حالا من چند نمونه محلول اسیدی و قلیایی رو مثال میزنم که بیشتر و عمیق تر با مفهوم پی اچ آشنا بشید.
پی اچ آب مقطر حدوداً هفت میشه یعنی آب مقطر خنثی است، اسیدی نیست و قلیایی هم نیست.
پی اچ سرکه = ۲ ⬅️یعنی اسیدی
پی اچ آب لیمو = ۳⬅️ یعنی اسید
پی اچ آب باتری =صفر ⬅️ اسیدی
پی اچ اب دریا = ۹ ⬅️یعنی قلیایی
پی اچ شربت معده = ۱۰⬅️ که این هم بیشتر از ۷ و قلیایی می باشد.
تفسیر پی اچ آب و خاک در کشاورزی:
دوستان عزیزم در طول این سالها من افراد زیادی رو دیدم که با مفهوم PH آشنا هستند به تاثیر فوق العاده تنظیم آن در رشد گیاه واقف هستند، اما بدون عمل کردن به دانسته هاشون برای رشد گیاهان به دنبال مطالب جدید تر و به دنبال رمز و راز هستند؛ غافل از اینکه راز رشد گیاهان همین عوامل ساده ای هستند که ما به راحتی از کنارشون عبور می کنیم و عمل نمی کنیم متاسفانه.
PH چیست
اهمیت پی اچ در پرورش گیاهان زینتی:
به صورت ساده و خلاصه چند مورد از اهمیت های تنظیم PH رو توضیح میدم به امید اینکه این موضوع ساده و خیلی مهم رو همیشه رعایت کنید.
– خاکهایی که آهکی هستند معمولاً قلیایی هستند و در PH های بیشتر از ۸ فسفر که یکی از عناصر ضروری و پرمصرف برای رشد گیاهان می باشد به فرم فسفات کلسیم رسوب میکنه و برای گیاه قابل جذب نخواهد بود که در این صورت عملاً ریشه زایی و رشد ریشه مختل می شود و یا به کمترین میزان ممکن می رسد.
– در خاک های خیلی اسیدی فسفر به فرم فسفات های آلومینیوم و آهن رسوب میکنه حلالیتش خیلی خیلی کم میشه و گیاه نمیتونه اون رو جذب کنه و کوددهی ما در این شرایط حتی به ضرر گیاهمون تموم میشه.
تاثیر PH آب بر پی اچ خاک:
پی اچ خاک و آب به تعادل میرسه، پس شما اگر بهترین، مرغوب ترین و ایده آل ترین خاک هم(خاکهای ما😊) استفاده کنید در صورتی که PH آب مصرفی تون تنظیم نباشه عملاً کیفیت خاک تحت تاثیر قرار میده و به مرور جذب و آزادسازی عناصر کاهش پیدا میکنه.
پی اچ آب و خاک برای گیاهان زینتی آپارتمانی چقدر باشد؟
بیشتر گیاهان آپارتمانی بومی استوا هستند، جایی که بارندگی زیاده، آب باران هم کمی تا حدودی اسیدیه و میتونه کربنات های کلسیم موجود در خاک رو آب شویی کنه و از بین ببره، خارج شدن کربنات های کلسیم از خاک که عامل قلیاییت هستند باعث کاهش PH خاک میشه، پس به صورت عمومی میشه گفت گیاهانی که بومی استوا و مناطق پر بارش هستند خاک اسیدی رو می پسندن( پی اچ ۶ الی ۷).
PH آبهای ایران:
در بیشتر مناطق ایران به علت بارندگی کم آب هامون قلیایی هستند و یکی از موانع اصلی کاهش رشد گیاهان و افزایش آفات و بیماری ها همین عامل می باشد؛
ما قبلاً احتمال می‌دادیم با توجه به بارندگی زیاد در استان‌های شمالی (گیلان مازندران و گلستان) ph آب در این مناطق کم باشه اما با بررسی های بیشتر و آنالیز خاک و آب هایی که تولید کننده های عزیز شمالی برای ما ارسال کردند متوجه شدیم که در اون مناطق هم گاها مشکل قلیایی بودن آب و خاک وجود داره، برای مثال ph آب لوله کشی شهری بابلسر در فصل بهار سال ۱۴۰۱ هفت ممیز هشت بود که قلیایی به حساب میاد و در این پی اچ جذب ریز مغذی ها خیلی کاهش پیدا میکنه، این در حالیه که همیشه ph آب ها در فصل بهار به علت بارندگی زیاد به کمترین میزان خودش میرسه و در فصل تابستان قلیایی ترهم میشه، پس استفاده از کاهنده های ph امری ضروری و فوق العاده مفید میتونه باشه،
اصلاح کننده های آب معمولاً طوری فرموله میشن که ضمن کاهش دادن پی اچ، مقدار کربنات و بیکربنات روهم کاهش میدن که این میتونه خیلی به رشد و شادابی گیاهان آپارتمانی کمک کنه.
پی اچ آب
نقش ph در اثر گذاری سموم:
توی کشورمون بازار کود و سم آشفته ای داریم و سموم تقلبی متاسفانه در سطح بازار به مقدار خیلی زیادی پخش میشه ، اما بیشتر مواقع اثربخش نبودن سموم به عدم اطلاعات کافی و یا عمل نکردن به همین دانسته های علمی ساده برمیگرده، حرفه ای بودن و یا نبودن یک کارشناس، تولید کننده و حتی پرورش دهنده گل و گیاه در خانه، به دانستن و رعایت همین عوامل ساده بستگی داره، اینکه ما بدونیم چه سمی در چه پی اچی پایداری بیشتری داره و به اون عمل کنیم.
بهترین ph برای استفاده از سموم شیمیایی:
هیچ کتاب و هیچ منبعی نمیتونه یک ph مناسب برای استفاده از تمام سموم را به ما بگه، دلیلش اینه که نیمه عمر سموم مختلف متفاوته، برای مثال سم مالاتیون در پی اچ ۵ بیشترین راندمان و پایداری رو داره ویا دیازینون در پی اچ هفت الی هشت بیشترین پایداری واثرگذاری رو میتونه داشته باشه.
خیلی نکات ساده و مهم دیگه ای هم هست که توی دوره های گیاهپزشکی مون(مناسب برای همکاران، تولیدکننده ها، گلفروش ها و افراد علاقمند) به شما عزیزان آموزش میدیم.
به امید اینکه ماهم در ایران بتونیم به موازات پیشرفت های جهانی حرکت کنیم.
ارادتمند ایران و ایرانی های عزیز-مهدی فـــــــلاح
